Antroprise

Biz, bu toprağın insanları, evrim kavramını kavramaktan aciziz. Charles Darwin’in adını yahut evrim lafını duyunca ‘Vah allahsızlar!’ diye ayağa kalkan;

‘... demek ki anneni maymun becermiş’ türünden insan zekasına hakaret eden, ay-ay maymunlarının bile tenezzül etmeyeceği bir argümanın ve esprinin arkasına sığınan yobazlardan söz etmiyorum. Bu zavallılarının hakkından evrim kanunları gelecektir zaten...

Sokaktaki insandan da bahsetmiyorum.

‘Yönetenlerden’ söz ediyorum.

Türkiye’yi yönetenlerden, ekonomiyi yönetenlerden, şirketleri yönetenlerden.

Biz, evrim kavramını ısrarla reddettiğimiz için, paradigma değiştirmekten de aciziz.

Ben bu yazıyı hazırlarken, karşımda açık olan bir televizyon kanalı (şimdi adını verip de CNN-Türk’ün reklamını yapmayayım) 12 saat önce meydana gelmiş Hakkari baskınından hâlâ utanmadan SON DAKİKA diye söz ediyordu.

Saldırı nasıl oldu, kaç çocuğumuz öldü, asker nerede zaaf gösterdi de böyle çuvalladı... ne soran vardı, ne söyleyen.

Başbakan ve Ankara’da ağzı olan ne kadar politikacı (ve bu arada her b.ku bilen televizyon yorumcusu) varsa, ölenlerin kanının yerde kalmayacağı / ayrılıkçı terörün kökünün kurutulacağı / şehitlerimize Allah’tan rahmet, acılı ailelerine sabır / Kürtçü partinin terörü lanetlemedikçe barış lafını ağzına alamayacağı / serinkanlılığımızı kaybetmeyeceğimiz / demokratikleşmenin süreceği / basının da sorumlu davranması gerektiği vesaire vesaire gibi içi boş dinlemesi hoş lafları tekrarlayıp duruyordu.

O kadar ki, Türkiye’de ilk defa ‘En azından susun!’ isyanları yükselmeye başladı.

*

Collège de France’da görevli paleoantropolog Pascal Picq ‘anthroprise’ (antropo-şirket) diye bir laf uydurmuş.

Antropoloji yöntem ve edevatının şirket yönetimine uygulanması, mealinde.

Yeni çıkan bir kitabında anglo-sakson şirket kültürü ile Fransız (Akdeniz) şirket kültürünü karşılaştırıyor.

Birincisi Darwinci’dir, ikincisi Lamarck’çıdır diyor.

Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) evrimin önemini anlamış, ama sonuçta ‘türler insan denilen mükemmel varlığa erişmek için evrim geçirir’ gibi insan-merkezci ve megalomanyak bir saplantıya düşmüştü.

Lamarck’çı iş yönetimi anlayışı da uydumcu (konformist) ve otoriter, diyor uzman.
Onun için, bu ‘kafayla’ yönetilen şirketler günümüz şartlarına uymakta zorlanıyor.
Picq ‘Küresel dünyada kazançlı çıkmak istiyorsak, biz de Darwin’i doğru okumalıyız’ diyor.

Evrim Yasası ya da darwincilik orman kanunu değil, ‘güçlü olanın güçsüzü yok edip varlığını sürdürdüğü’ anlamına gelmiyor.

Darwinci antropo-şirket ‘araştırmacı kafasında’ olanlar, yani pragmatik insanlar tarafından yönetiliyor.

‘Bir şirket ne kadar inovatif ve yenilikçi olur, farklılaşmayı bilirse, çevreye o kadar iyi uyum sağlar’ diyor.

‘Yaşadığımız kriz bir yol kazası değil; zaman evrim zamanı...’ diyor.

‘Darwinci olmak’ diyor ‘ötekini yok etmek değil; ekonomiyi ve genelde toplumu felç eden, sakatlayan uygulamaları ve zihniyeti yok etmek, böylece yenilikçiliğin ve inovasyonun önünü açmaktır.’

Ama siz hâlâ maymunda takılıp kalmışsanız, yapacak şey yok!

Serdar Devrim, Hürriyet-İK 23.10.2011